W 70 ROCZNICĘ ZBRODNI KATYŃSKIEJ

15 kwietnia 2010 roku odbyły się w Grudziądzu uroczystości upamiętniające 70. rocznicę zamordowania przez sowieckie NKWD oficerów Wojska Polskiego w Katyniu, Miednoje i Charkowie.

                                            
 
Grudziądzki Pomnik Katyński poświęcony i odsłonięty został 3 maja 2000 r.  przez ks. prałata Zdzisława Peszkowskiego, kapelana Rodzin Katyńskich, cudem ocalałego z Kozielska. Ks. Zdzisław Peszkowski w 1939 roku ukończył w Grudziądzu Szkołę Podchorążych Rezerwy Kawalerii. W 1995 roku otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Grudziądza.

Pomnik ten upamiętnia męczeńską śmierć 165 oficerów i żołnierzy grudziądzkich jednostek wojskowych, którzy dostali się do sowieckiej niewoli w 1939 roku i zamordowani zostali przez NKWD wiosną 1940 roku. Przed wybuchem II Wojny światowej służyli w 64, 65 i 66 pułkach piechoty 16. Pomorskiej Dywizji Piechoty, w 16. Pomorskim Pułku Artylerii Lekkiej i 16 Dywizjonie Artylerii Ciężkiej. Wśród zamordowanych są oficerowie 18. Pułku Ułanów Pomorskich, Centrum Wyszkolenia Kawalerii, Centrum Wyszkolenia Żandarmerii, Ośrodka Zapasowego 16. Pomorskiej Dywizji Piechoty w Radomiu, oficerowie rezerwy pracujący w grudziądzkich sądach wojskowych i policjanci.


                              

           Przemawia Robert  Malinowski                    Honorowi Obywatele Grudziądza
              Prezydent Grudziądza                                   prof. Czesław Szchnitowski
                                                                                            i infułat Tadeusz Nowicki

                                    
        
                                       Dzieci i młodzież  z  grudziądzkich szkół

                                         
                                    
                                          Kombatanci - żołnierze Armii Krajowej

Wśród zamordowanych bohaterów są m.in. :
Julian CHMIELEWSKI, oficer rezerwy artylerii WP. Walczył w Powstaniu Wielkopolskim i wojnie polsko - bolszewickiej 1929 -1921. Mieszkaniec Grudziądza. W 1939 roku uczestnik walk nad Osą i Bzurą. Jeniec  w Starobielsku.
płk dypl. Konstanty Maria DRUCKI - LUBECKI, oficer zawodowy kawalerii WP. Absolwent WSW w Warszawie (1925 r.). W latach 1925 - 1928 mieszkaniec Grudziądza, dyrektor nauk w Oficerskiej Szkole Kawalerii (późniejsze Centrum Wyszkolenia Kawalerii). Dowódca 2. Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich w Starogardzie Gdańskim. W kampanii wrześniowej 1939 r. dowódca Wileńskiej Brygady Kawalerii. Ciężko ranny  pod Leszczną 26 września. Jeniec w Starobielsku. Zamordowany prawdopodobnie w Bykowni k. Kijowa.
por. Marian Ziemisław KAŃSKI, lekarz med. oficer zawodowy służby zdrowia WP w 18. Pułku Ułanów Pomorskich. Jeniec w Starobielsku
ppłk dr praw Stanisław SITEK, mieszkaniec Grudziądza, Komendant Centrum Wyszkolenia Żandarmerii w Grudziądzu. W kampanii wrześniowej Szef  Żandarmerii Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Polesie". Jeniec w Ostaszkowie.
ppłk Edward WANIA, oficer zawodowy kawalerii WP. Związany z 9. Pułkiem Ułanów w Trembowli. Od 1935 roku mieszkaniec Grudziądza i komendant Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii Centrum Wyszkolenia Kawalerii. W 1939 roku organizator i dowódca "Grupy ppłk Wani". Jeniec w Kozielsku. Zamordowany w Katyniu.
Gustaw Franciszek  WITT, policjant, mieszkaniec Grudziądza, przodownik  I Komisariatu Policji Państwowej. Jeniec w Ostaszkowie.

(Wszystkie fotografie wyk. Piotr Bilski)
Autor: Jarosław Boryń