W 70 ROCZNICĘ ZBRODNI KATYŃSKIEJ
15 kwietnia 2010 roku odbyły się w Grudziądzu uroczystości
upamiętniające 70. rocznicę zamordowania przez sowieckie NKWD oficerów
Wojska Polskiego w Katyniu, Miednoje i Charkowie.

Grudziądzki Pomnik Katyński poświęcony i odsłonięty został 3 maja 2000 r. przez ks. prałata Zdzisława Peszkowskiego, kapelana Rodzin Katyńskich, cudem ocalałego z Kozielska. Ks. Zdzisław Peszkowski w 1939 roku ukończył w Grudziądzu Szkołę Podchorążych Rezerwy Kawalerii. W 1995 roku otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Grudziądza.
Pomnik
ten upamiętnia męczeńską śmierć 165 oficerów i żołnierzy grudziądzkich
jednostek wojskowych, którzy dostali się do sowieckiej niewoli w 1939
roku i zamordowani zostali przez NKWD wiosną 1940 roku. Przed wybuchem
II Wojny światowej służyli w 64, 65 i 66 pułkach piechoty 16.
Pomorskiej Dywizji Piechoty, w 16. Pomorskim Pułku Artylerii Lekkiej i
16 Dywizjonie Artylerii Ciężkiej. Wśród zamordowanych są oficerowie 18.
Pułku Ułanów Pomorskich, Centrum Wyszkolenia Kawalerii, Centrum
Wyszkolenia Żandarmerii, Ośrodka Zapasowego 16. Pomorskiej Dywizji
Piechoty w Radomiu, oficerowie rezerwy pracujący w grudziądzkich sądach
wojskowych i policjanci.


Przemawia Robert Malinowski Honorowi Obywatele Grudziądza
Prezydent Grudziądza prof. Czesław Szchnitowski
i infułat Tadeusz Nowicki

Dzieci i młodzież z grudziądzkich szkół

Kombatanci - żołnierze Armii Krajowej
Wśród zamordowanych bohaterów są m.in. :
Julian CHMIELEWSKI, oficer rezerwy artylerii WP. Walczył w Powstaniu Wielkopolskim i wojnie polsko - bolszewickiej 1929 -1921. Mieszkaniec Grudziądza. W 1939 roku uczestnik walk nad Osą i Bzurą. Jeniec w Starobielsku.
płk dypl. Konstanty Maria DRUCKI - LUBECKI, oficer zawodowy kawalerii WP. Absolwent WSW w Warszawie (1925 r.). W latach 1925 - 1928 mieszkaniec Grudziądza, dyrektor nauk w Oficerskiej Szkole Kawalerii (późniejsze Centrum Wyszkolenia Kawalerii). Dowódca 2. Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich w Starogardzie Gdańskim. W kampanii wrześniowej 1939 r. dowódca Wileńskiej Brygady Kawalerii. Ciężko ranny pod Leszczną 26 września. Jeniec w Starobielsku. Zamordowany prawdopodobnie w Bykowni k. Kijowa.
por. Marian Ziemisław KAŃSKI, lekarz med. oficer zawodowy służby zdrowia WP w 18. Pułku Ułanów Pomorskich. Jeniec w Starobielsku
ppłk dr praw Stanisław SITEK, mieszkaniec Grudziądza, Komendant Centrum Wyszkolenia Żandarmerii w Grudziądzu. W kampanii wrześniowej Szef Żandarmerii Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Polesie". Jeniec w Ostaszkowie.
ppłk Edward WANIA, oficer zawodowy kawalerii WP. Związany z 9. Pułkiem Ułanów w Trembowli. Od 1935 roku mieszkaniec Grudziądza i komendant Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii Centrum Wyszkolenia Kawalerii. W 1939 roku organizator i dowódca "Grupy ppłk Wani". Jeniec w Kozielsku. Zamordowany w Katyniu.
Gustaw Franciszek WITT, policjant, mieszkaniec Grudziądza, przodownik I Komisariatu Policji Państwowej. Jeniec w Ostaszkowie.
(Wszystkie fotografie wyk. Piotr Bilski)

Grudziądzki Pomnik Katyński poświęcony i odsłonięty został 3 maja 2000 r. przez ks. prałata Zdzisława Peszkowskiego, kapelana Rodzin Katyńskich, cudem ocalałego z Kozielska. Ks. Zdzisław Peszkowski w 1939 roku ukończył w Grudziądzu Szkołę Podchorążych Rezerwy Kawalerii. W 1995 roku otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Grudziądza.


Przemawia Robert Malinowski Honorowi Obywatele Grudziądza
Prezydent Grudziądza prof. Czesław Szchnitowski
i infułat Tadeusz Nowicki

Dzieci i młodzież z grudziądzkich szkół

Kombatanci - żołnierze Armii Krajowej
Wśród zamordowanych bohaterów są m.in. :
Julian CHMIELEWSKI, oficer rezerwy artylerii WP. Walczył w Powstaniu Wielkopolskim i wojnie polsko - bolszewickiej 1929 -1921. Mieszkaniec Grudziądza. W 1939 roku uczestnik walk nad Osą i Bzurą. Jeniec w Starobielsku.
płk dypl. Konstanty Maria DRUCKI - LUBECKI, oficer zawodowy kawalerii WP. Absolwent WSW w Warszawie (1925 r.). W latach 1925 - 1928 mieszkaniec Grudziądza, dyrektor nauk w Oficerskiej Szkole Kawalerii (późniejsze Centrum Wyszkolenia Kawalerii). Dowódca 2. Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich w Starogardzie Gdańskim. W kampanii wrześniowej 1939 r. dowódca Wileńskiej Brygady Kawalerii. Ciężko ranny pod Leszczną 26 września. Jeniec w Starobielsku. Zamordowany prawdopodobnie w Bykowni k. Kijowa.
por. Marian Ziemisław KAŃSKI, lekarz med. oficer zawodowy służby zdrowia WP w 18. Pułku Ułanów Pomorskich. Jeniec w Starobielsku
ppłk dr praw Stanisław SITEK, mieszkaniec Grudziądza, Komendant Centrum Wyszkolenia Żandarmerii w Grudziądzu. W kampanii wrześniowej Szef Żandarmerii Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Polesie". Jeniec w Ostaszkowie.
ppłk Edward WANIA, oficer zawodowy kawalerii WP. Związany z 9. Pułkiem Ułanów w Trembowli. Od 1935 roku mieszkaniec Grudziądza i komendant Szkoły Podchorążych Rezerwy Kawalerii Centrum Wyszkolenia Kawalerii. W 1939 roku organizator i dowódca "Grupy ppłk Wani". Jeniec w Kozielsku. Zamordowany w Katyniu.
Gustaw Franciszek WITT, policjant, mieszkaniec Grudziądza, przodownik I Komisariatu Policji Państwowej. Jeniec w Ostaszkowie.
(Wszystkie fotografie wyk. Piotr Bilski)
Autor: Jarosław Boryń